Adaylık tartışması

Biliyorsunuz ki Türkiye 2023 seçimlerine hazırlanıyor.

Siyaset bizim ülkede her zaman en çok konuşulan konuların başında gelir.

Öyle görünüyor ki;

Erken bir seçim olmazsa, Haziran 2023’e kadar  yine evlerde, kıraathanelerde, sokakta, toplantılarda ve kısacası 7’den 70’e herkesin konuşacağı konu olur.

Seçime çalışmalarını yürüten ittifaklar ve bu çerçevenin dışında katılacak partiler hem genel hem de yerel çalışmalara hız verdiği gözlemleniyor.

Burada;

Son günlerin tartışma konusu şüphesiz adaylık üzerine…

Aslında konu tek tük de olsa belli aralıklarla gündeme gelse de, Genç Parti Kurucusu ve Genel Başkanı Cem Uzan’ın bir programda bu konuyu çok iddialı bir şekilde gündeme taşımasıyla son günlerin en çok konuşulan konusu haline geldi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bundan günler önce Cumhur İttifakı adayı benim sizin adayınız kim? Sorusu üzerine tartışma daha da alevlendi diyebiliriz.

Bunun akabinde;

Millet İttifakı ve diğer partiler bu açıklama üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yasal olarak yeniden aday olamayacağını söylüyor.

Kılıçdaroğlu, bu iddasını her yerde de dile getiriyor

Son olarak;

19 Haziran 2022’de İzmir'de gençlerle bir araya gelen CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu “Erdoğan'ın üçüncü kez cumhurbaşkanı adayı olması hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorusuna, “Erken seçim kararı alacak. Erken seçim kararı alması için parlamentoyu feshetmesi lazım, ancak o zaman kendisi aday olabiliyor” yanıtını vermişti.

Bunun üzerine;

İktidar ve içinde bulunduğu ittifak ortakları ise adaylıkta herhangi bir engelin olmadığı görüşü her zaman karşı bir açıklama olarak dile getiriliyor.

Konu sıcaklığını korurken Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’dan bir açıklama geldi.

Bakan Bozdağ, “Adayımız Recep Tayyip Erdoğan’dır. Adaylığı yasaldır” diyerek tartışmalara noktayı koymak istese de bu adaylık meselesinin tüm adaylar belli olana kadar süreceğe benziyor.

Siyasi tarafların açıklamaları bu şekilde. Peki Anayasa ve hukukçular ne diyor?

Anayasa’ya göre;

Anayasa'nın 101. maddesi "bir kimsenin en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebileceğini" hükme bağlıyor.

Ancak Anayasa'nın "TBMM ve cumhurbaşkanı seçiminin yenilenmesi"ne ilişkin 116. maddesi bu duruma bir istisna getiriyor.

2017'deki anayasa değişikliği ile getirilen bu istisnaya göre, "Cumhurbaşkanı’nın ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde" Cumhurbaşkanı’nın üçüncü kez aday olması ve seçilmesi halinde de 5 yıl boyunca görevini sürdürmesi olanaklı. diyor.

Hukuçulara göre;

Anayasa Hukuk ve Siyaset Bilimi Uzmanı Prof. Ergun Özbudun konu hakkında şu görüşü söylüyor.

“Durum çok net. Tartışılacak bir tarafı yok. Gayet açık. Meclis 5'te 3 çoğunlukla seçimlerin yenilenmesine karar vermedikçe üçüncü defa aday olamaz.”

Anayasa Hukuku Uzmanı Prof.  Levent Köker ise;

“Benim kişisel fikrim, Anayasa'nın 101'inci maddesindeki cumhurbaşkanının ikiden fazla seçilemediği ifadesi aynen muhafaza edildiğine ve Sayın Cumhurbaşkanı da 2014'te ve 2018'de seçilmiş olduğuna göre, 3'üncü defa seçilememesi gerekir.” İfadelerini kullandı.

Bazı hukukçular da...

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ilk kez seçildiği 2014 yılında yürürlükte olan anayasaya göre "bir kişinin ikinci kezden fazla cumhurbaşkanı seçilemeyeceği" hükmünün yer aldığını, ikinci dönemini de 2018 seçimlerinde kullandığını savunarak, 116. maddedeki istisna dışında yeniden aday olamayacağını savunuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylığı üzerinde iktidar, muhalefet ve hukukçular bu şekilde açıklamalar yapılsa da son kararı Yüksek Seçim Kurulu verecektir.